Αξιοποίηση έργου τέχνης "Εαρινή Συμφωνία" του Ν. Γύζη
Ιδέες για δραστηριότητες!
Από την επίσκεψή μου στην έκθεση της Δημοτικής Πινακοθήκης (2017):
«Εαρινή Συμφωνία», 1886, Νικόλαος Γύζης, Εθνική Πινακοθήκη, Λάδι σε μουσαμά
Περιγραφή πίνακα: Η Εαρινή Συμφωνία είναι ένας αλληγορικός πίνακας του Νικολάου Γύζη. Η δημιουργία του πίνακα ξεκίνησε το 1885 και ολοκληρώθηκε το 1886 και θεωρήθηκε ως η αρχή της νεοϊδεαλιστικής τέχνης του Γύζη.
Στην Εαρινή Συμφωνία απεικονίζονται αιθέριες και αγγελικές μορφές, που φαίνονται να είναι ταυτόχρονα και άυλες αλλά και ανθρώπινες, και παρουσιάζονται να παίζουν άρπα και βιολί/κιθάρα. Με τις αέρινες φιγούρες και τη μουσική υπότασή του πίνακα, αναδεικνύεται η μεγαλειότητα της Άνοιξης και η αναγέννηση της φύσης.
Επομένως ο πίνακας αυτός θα μπορούσε να γίνει το έναυσμα για δραστηριότητες σχετικές με την άνοιξη και τη φύση γενικότερα, αλλά και με την μουσική.
Αφόρμηση για την αξιοποίηση του έργου τέχνης: Η έλευση της άνοιξης
Μαθησιακοί στόχοι:
- Περιγραφή εικόνων, τοπίων
- Συμμετοχή σε συζητήσεις
- Ευαισθητοποίηση των αισθήσεων
- Μελέτη των φυτών
- Ανάπτυξη λεπτής κινητικότητας
Ενδεικτικές δραστηριότητες για την αξιοποίηση του έργου τέχνης θα μπορούσαν να είναι οι εξής:
1. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Προβάλλουμε στον προτζέκτορα τον συγκεριμένο πίνακα και ξεκινάμε μια συζήτηση με τα παιδιά.
Μαθησιακοί στόχοι:
· Περιγραφή εικόνων, τοπίων
· Συμμετοχή σε συζητήσεις
· Ευαισθητοποίηση των αισθήσεων
Τα ρωτάμε αρχικά τι βλέπουν στην εικόνα, ώστε να παρατηρήσουν καλύτερα τον πίνακα και τις λεπτομέρειες αυτού, και τι συναισθήματα τους προκαλεί (Χαρά, λύπη, ηρεμία, αναστάτωση, κλπ.).
«Τι φιγούρες βλέπετε, παιδιά;»,
«Είναι χαρούμενα ή λυπημένα τα πρόσωπα στην εικόνα;»,
«Τι φαίνεται να κάνουν;»,
«Κρατούν κάτι στα χέρια τους;»,
«Παρατηρείτε κάποιες φιγούρες να παίζουν μουσική;»
Στη συνέχεια ζητάμε από τα παιδιά να φανταστούν πως βρίσκονται μέσα στον πίνακα και αποτελούν μία φιγούρα του.
«Ποια φιγούρα/μορφή φαντάζεστε πως είστε;»,
«Τι ήχους αιθάνεστε ότι ακούτε;»,
«Νιώθετε να μυρίζετε κάτι;»
«Σε ποια εποχή του χρόνου νομίζετε πως βρίσκεστε; Τι συμβαίνει όταν έρχεται η άνοιξη; Παρατηρείτε αλλαγές στον καιρό και στη φύση; Τι συμβαίνει στα λουλούδια;»
(Καταγράφουμε τις απαντήσεις των παιδιών).
2. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Με αφορμή τη συζήτησή μας με τα παιδιά θα τους μάθουμε για τον κύκλο ζωής των φυτών (Πείραμα).
Μαθησιακοί στόχοι:
- Μελέτη των φυτών
Η παιδαγωγός χωρίζει τα παιδιά σε ομάδες και σε κάθε ομάδα μοιράζει διάφορα φρούτα. Συζητούν τι φρούτα είναι και από τι δέντρα προέρχονται κι έπειτα τα ρωτάει γιατί τα φυτά και τα δέντρα δίνουν/φτιάχνουν καρπούς. Για να το καταλάβουμε αυτό θα δούμε τι κρύβει μέσα του κάθε φρούτο-καρπός. Κόβει λοιπόν η παιδαγωγός στη μέση τα φρούτα και ζητάει από κάθε ομάδα να παρατηρήσουν το εσωτερικό του. Τα παιδιά βρίκουν τους σπόρους και τους ξεχωρίζουν σε ένα πιατάκι. Η παιδαγωγός τώρα ρωτάει «Γιατί πιστεύετε ότι ο κάθε καρπός κρύβει στο εσωτερικό του σπόρους;» (Καταγράφουμε τις απαντήσεις των παιδιών).
Για να μάθουμε την σωστή απάντηση θα πειραματιστούμε με τους σπόρους.
Για το πείραμα θα χρειαστούμε:
- Νερό,
- χώμα,
- σπόρους (πχ. φακές και φασόλια) και
- γλαστράκια.
Διαδικασία: Φυτεύουμε τους σπόρους και η παιδαγωγός τα ρωτάει «Τι θα χρειαστούν τα φυτά μας για να μεγαλώσουν;». Αν τα παιδιά δεν γνωρίζουν την απάντηση τους λέμε ότι χρειάζονται νερό, ήλιο, λίγη ζέστη (όχι κρύο) και αγάπη. Το κάθε παιδί αναλαμβάνει να ποτίζει κάθε μέρα με λίγο νεράκι το γλαστράκι του, στο οποίο γράφει το όνομά του, και είναι υπεύθυνο για αυτό. Καθώς περνάν οι μέρες τα παιδιά παρατηρούν την ανάπτυξη του φυτού τους. Έτσι δημιουργούμε το φυτώριο της τάξης μας.
Αξιολόγηση: Η παιδαγωγός δίνει ανακατεμένες έξι καρτέλες με ένα φρούτο (πχ. μήλο) και τα στάδια ανάπτυξής του (Από σπόρος μέχρι να γίνει μηλιά) και ζητάει από τα παιδιά να τοποθετήσουν τις καρτέλες στη σωστή σειρά. Έπειτα τους ζητάει να ζωγραφίσουν τα ίδια τα στάδια ανάπτυξης ενός φυτού.
3. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Με αφορμή τις δυο φιγούρες που φαίνονται να παίζουν άρπα και βιολί/κιθάρα μπορούμε να κατασκευάσουμε 3D τα μουσικά αυτά όργανα για να αναπαράγουμε τους ήχους του πίνακα.
Μαθησιακοί στόχοι:
- Ανάπτυξη λεπτής κινητικότητας
Τι θα χρειαστούμε για τις κατασκευές:
Για την άρπα:
- 1 Χάρτινο κουτί παπουτσιών και
- Πετονιές.
Διαδικασία: Αφού βάψουμε και διακοσμήσουμε το κουτί όπως θέλουμε, κάνουμε 8 τρύπες από την πάνω πλευρά του κουτιού και 8 από την κάτω πλευρά. Περνάμε την πετονιά μέσα από τις τρύπες, τις σταθεροποιούμε δένοντάς τες σε συνδετήρες, ώστε να κρατούν αντίσταση στο χαρτόνι και να τεντώνει η πετονιά, και σχηματίζουμε οκτώ κάθετες παράλληλες γραμμές.
Για την κιθάρα/βιολί:
- 1 Χάρτινο κουτί παπουτσιών,
- Ψαλίδι/κοπίδι, χαρτόνι,
- 2 Μολύβια,
- 3 (ή και παραπάνω) μεγάλα και χοντρά Λάστιχα με διαφορετικό φάρδος, ώστε να δημιουργήσουμε τις χορδές με διαφορετικές νότες και ήχους.
Διαδικασία: Πρώτα βάφουμε και διακοσμούμε το κουτί όπως θέλουμε. Έπειτα με ένα ποτήρι σχεδιάζουμε στη μια επιφάνεια του κουτιού έναν κύκλο και με ένα κοπίδι/ψαλίδι κόβουμε τον κύκλο. Στη συνέχεια, σχεδιάζουμε και κόβουμε έναν ακόμη κύκλο στη μία από τις στενές πλευρές του κουτιού, στη διάμετρο ενός χάρτινου σωλήνα που θα τοποθετηθεί ακριβώς στην τρύπα για να δημιουργήσουμε την λαβή του οργάνου. Για χορδές πέρνουμε τα λάστιχα και τα τεντώνουμε γύρω από το κουτί παπουτσιών. Τέλος, τοποθετούμε δύο μολύβια κάτω από τα λάστιχα στις δύο ακριανές πλευρές του κουτιού, για να δημιουργήστε έτσι τη «γέφυρα» του οργάνου (χωρίς «γέφυρα», το όργανο δεν θα λειτουργήσει).
